Oto scenariusz naszej tegorocznej opowieści, jaki powstał w trakcie międzypokoleniowych warsztatów dla dzieci wraz z opiekunami. Na podstawie tego scenariusza zrealizowano spektakl dla społeczności szkolnej:
TYTUŁ: Z Ławic Kiełpińskich na Łosiowe Błota, śladem łosia
Scena 1: Rzeka, mamuty, renifery
Słyszycie. Tak płynie rzeka. Rzeka Wisła. W epoce lodowcowej Wisła miała 18 kilometrów szerokości i płynęła trochę w innym kierunku niż dzisiaj, płynęła do Morza Północnego. Nad jej brzegami pasły się mamuty włochate. Było chłodno i wietrznie, więc futro chroniło je przed zimnem. Każdy z nich ważył 3 tony! Tyle co dzisiaj indyjski słoń. Mamuty wyginęły 10 000 lat temu, gdy klimat zaczął się ocieplać. Tymczasem renifery, które im często towarzyszyły przeniosły się na daleką północ, za koło podbiegunowe, bo tylko tam było dla nich wystarczająco zimno.
Scena 2: Zaprzęg św. Mikołaja
Na północy renifery są zwierzętami zaprzęgowymi. Najsłynniejszy zaprzęg reniferowy, należy oczywiście do św. Mikołaja. W zaprzęgu św. Mikołaja nie ma ani jednego chłopaka. Wiecie skąd to wiemy ? Bo samce renifera zrzucają na zimę rogi, a samice nie.
Scena 3: Rezerwat Ławice Kiełpińskie
Po epoce lodowcowej rzeka dalej płynęła przez równinę meandrując wśród wysp i wydm. I tak dopłynęliśmy do dzisiejszych czasów.
Oto rezerwat Ławice Kiełpińskie niedaleko Warszawy. Tu rzeka rozlewa się pomiędzy wyspami. Wyspy mogą być bardzo różne, niektóre zarośnięte drzewami, inne lasem łęgowym, inne są gołymi łachami piachu.
Wisła jest bardzo ważnym szlakiem ekologicznym, wzdłuż rzeki znajdują się korytarze ekologiczne, trasy, którymi zwierzęta wędrują na północ i na południe. Niektóre wędrują, a niektóre mieszkają na stałe, jak np.: gągoł.
Scena 3: Gągoł i różanka
Gągoł zjada małe szczeżuje, a różanka składa do muszli szczeżui jaja
Gdzie mieszka? Na wodzie, czy na drzewie… otóż nie. Mieszka..w drzewie. Gągoły mieszkają w dziuplach, świetnie nurkują i zjadają skorupiaki, czyli krewniaków raka, ale lubią też szczeżuje. Szczeżuje to małże. Z małż korzystają rybki wpisane do Polskiej Czerwonej Księgi zwierząt – różanki. Maleńka rybka, które składa jaja do wielkich małży. Tych, które są za duże dla gągoła.
Scena 4: Wierzba i grusza
Słyszeliście o gruszkach na wierzbie? Wierzba jest drzewem, które szybko obumiera i w środku próchnieje i wtedy mogą na niej zacząć rosną inne drzewa. Np. grusze, jarzębiny. Kiedy płynie duża woda i złamie drzewo, to ona potrafi odrosnąć nawet ze zwykłego patyka.
Scena 5: Bielik i sieweczka
O patrzcie! Bielik. Widzicie jak wielkie ma skrzydła? 2,5 m rozpiętości skrzydeł. Co jedzą bieliki? Jedzą ptaki wodne, np. rybitwy. Ale jego główne i ulubione danie to ryby.
Bielik pokazuje skrzydła, sieweczka biegnie tak szybko, że aż nie widać nóg
A to jest sieweczka, która uwielbia piaszczyste łachy i wyspy. Jest nieduża, jak półtorej pięści. Ma takie bystre oko, że zobaczy w pasku najmniejszego robaka. Bardzo sprawnie i szybko latają i.. biegają. W ciągu jednej sekundy może zrobić dziewięć kroków. Tak szybkie, że jak biegnie to nie widać jej nóg.
Scena 6: Rybitwa białoczelna
A to rybitwa białoczelna, wiele ich mieszka w rezerwacie Ławice Kiełpińskie, to najmniejsza z naszych rybitw. Pisklęta jak się wylęgną ważą 7 gramów. Poluje na ryby i dlatego nazywa się rybitwą.
Scena 7: Zimorodek
A teraz zimorodek. Wyjątkowo piękne ptaki, są barwne jakbyście sięgnęli ręką i rzucili kawałek tęczy w powietrze. W ich norze, jest w niej ponuro, nie ma tam żadnej wyściółki, tylko łuski i ości ryb.
Scena 8: Brzegówki lecą stadnie polować na owady
W podobnych norkach nad brzegiem rzeki lęgną się brzegówki. Norka zimorodka jest sama, a brzegówki tworzą cale osiedla, z których wylatują polować na owady.
Scena 9: Wędrujący łoś
Nad rzeką spotykamy wędrującego łosia. Łosie uwielbiają nie tylko rzekę, ale przede wszystkim bagna, maja mocne kopyta więc nie zapadają się w błocie i wędrują znad Wisły na Łosiowe Błota. Tam są torfowiska niskie.
Scena 10: Rezerwat Łosiowe Błota.
Jak powstały torfowiska w rezerwacie? Jeziora zarastają mchem torfowym a pod spodem jest woda, kiedy ktoś stanie na taka kępę mchu może wpaść do środka i utonąć. Mchy torfowe przyrastają co roku tylko o 1 mm, a najstarsze mchy torfowe w Polsce mogą mieć nawet 10 000 lat. W rezerwacie Łosiowe Błota do których zaprowadził nas nasz wędrujący łoś, są także łąki trzęślicowe, ich nazwa wzięła się od trawy, trzęślicy modrej.
Scena 11: Nasięźrzał pospolity
Obok trzęślicy rośnie zagadkowa paproć. To nasięźrzał pospolity. Kiedyś myślano, że nasiężrzal pospolity to kwiat paproci. Panny szukały tego kwiatu w Noc Świętojańską i kiedy go znalazły wypowiadały takie oto zaklęcie.
Nasięźrzale, nasięźrzale,
Rwę cię śmiale,
Pięcią palcy, szóstą dłonią,
Niech się chłopcy za mną gonią;
Po stodole, po oborze,
( źródło tekstu: wikipedia)
Dopomagaj, Panie Boże.
Scena 12: Traszka z kryzą jak smok
Na Łosiowych Błotach mamy też małego smoka: traszkę zwyczajną, płaza, który część życia spędza w wodzie, a część na lądzie. Larwa traszki ma skrzela wyglądające jak kryza wielkiego smoka.
Scena 13: Zaskroniec i żaba
Czas na węże. Ten wąż. Zaskroniec. Jest łagodny. Nie głaskajmy zaskrońca, nie łapmy go, on poluje na traszki i żaby.
Scena 14: Żmija i mysz
Drugi wąż, o ten,…. to prawdziwa żmija. Jest jadowita. Żmija jest śmiertelnie niebezpieczna dla myszy. Ma dwa duże jadowe węże, a gdy skrada się wystawia co chwilę swój język. Czy robi to żeby kogoś wystraszyć Podobnie wystawiają swoje języki jaszczurki.. I jaszczurki i węże tropią językiem, szukają nim zapachu, a potem podążają za zapachem, aż znajda ofiarę. Wtedy cofają głowę i czekają w bezruchu, aż mysz się zbliży bardzo szybko atakują wbijając zęby jadowe.
Scena 15: Mysz i lis
Myszarka polna to maleńka mysz. Jest przysmakiem dla żmij. Myszarki jedzą nasiona i owady. A na myszy poluje także kto lis.
Żmija zjada 1000 myszy rocznie, ale lis zjada dużo więcej myszy: nawet5000. Lisy żyją w lasach i na polach, żyją w norach, polując skaczą i przydeptują mysz łapami. Mogą usłyszeć mysz z odległości 100 metrów.
Poniżej informacja przyrodnicza na temat dwóch rezerwatów przyrody: Ławice Kiełpińskie i Łosiowe Błota wspomnianych w scenariuszu przedstawienia
REPORTAŻ Z WARSZTATÓW:
Dokumentacja spektaklu szkolnego/School performance documentation:
Podczas przedstawienia dzieci i rodziców, które odbyło się w dniu 13.12.2019 w szkole nr 341 w Warszawie, wykorzystano następujące utwory muzyczne w tle:
During the performance of children and parents on 13.12.2019 at school No. 341 in Warsaw, the following background music was used:
Music by David Hilowitz under the Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0) license ( https://freemusicarchive.org/)
David_Hilowitz_-01–Equal_Proportions Music by Livio Amato under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike License 3.0 ( CC BY-NC 3.0).( https://freemusicarchive.org/) Livio_Amato–01–The_long_journey Livio_Amato–06–Perception Livio_Amato–06–The_fair Livio_Amato–10-_Sensitivity (1)
Evening Fall (Harp) Kevin MacLeod (incompetech.com)
Licensed under Creative Commons: By Attribution 3.0 License
